Novi Beograd je grad u gradu.
Odiše drugačijim mentalitetom, atmosferom i načinom življenja koji ga diferencira od ostatka metropole.
Broj stanovnika na Novom Beogradu premašuje mnoge velike gradove kao što su Kragujevac, Niš i Subotica, a ljudi rođeni na novobeogradskom tlu retko (ili nikad) prelaze sa desne strane Save.
Zašto bi?
Imaju sve što im je potrebno u neposrednom komšiluku. Vratimo vreme unazad i zavirimo u same temelje najmlađe beogradske opštine.
Poprište istorijskih sukoba
Iako je preseljenje na Novi Beograd postalo intezivno od sredine 20 veka, prvi pisani tragovi naseljavanja ove teritorije datiraju još iz doba turske vladavine.
Bežanija, nekada selo, a sada mesna zajednica opštine Novi Beograd je mesto na kojem su se ukrštali istorijski putevi burne prošlosti našeg područja.
Odakle potiče naziv Bežanija?
Baš kao što zvuči, naziv je dobila po srpskim porodicama koje su prešle, odnosno bežale preko reke Save u tadašnju Ugarsku, posle pada srednjovekovne srpske države. Prema Kruševskom pomeniku, u tadašnjem selu bilo je 32 domaćinstava.
Od tada, preko ovog područja gazile su Osmanlije, Austrougarske trupe, Hitlerova vojska, partizanske jedinice i Crvena armija. Nakon oslobođenja Bežanije i Zemuna, oružane snage su se povukle i ustupile mesto blokovima koji su ubrzo krenuli da niču iz zemlje.
Temelji i kubici zidova Novog Beograda
Retko za koju urbanu celinu se može reći da je nastala besplatno.
Kamen temeljac postavljen je 1948. godine, a u izgradnji novog urbanog naselja prestonice učestvovala je cela tadašnja Jugoslavija - 200.000 članova omladinske brigade iz svih krajeva zemlje danonoćno su radili na stvaranju Novog Beograda.
Zadatak je bio da se desna obala Save pretvori u velegrad.
Ne tako lak zadatak, evidentno, jer se na toj strani nalazile utrine, peščane dine i močvara. Međutim, omladinci su ispunili svoj zadatak čak 29 dana pre predviđenog roka.
Zvuči neverovatno ako uzmemo u obzir današnji standard izvođenja građevinskih radova, ali dok su inženjeri i građevinci zidali zgrade, omladinci su čamcima vadili mulj, blato i pesak. Radilo se bez tehnike, ručno, a teži materijal prenosila je konjska zaprega.
Nezasita želja i motivacija mladih ljudi nadomestila je nedostatak mehanizacije, a 4 godine kasnije, Novi Beograd se smatra jednim od najboljih urbanističkih projekata na svetu.
Uporni omladinci su se praktično takmičili ko će više kubika zidova da ozida. Rekordi su se ažurno nizali - za 8 sati rada zidalo se prvo 33 kubika zidova, pa 45 kubika, zatim 82 kubika da bi na kraju postavljen rekord od 100 kubika ozidanih zidova Novog Beograda u jednoj smeni.
Rekord je postavio Radomir Milosavljević, čije se brze ruke ugrađivale 4 cigle po sekundi. Borba za visoku produktivnost rada raširila se na svih 9 gradilišta na koje je bio podeljen Novi Beograd, pa je tako izvesni omladinac Omer Bukvić omalterisao u jednoj smeni 512 kvadratnih metara.
Vest o požrtvovanju omladinaca došla je i do druga Tita, koji je na prijemu za graditelje pred početak nove sezone 1950. godine dao očinski savet “da se ne takmiče previše”.
Arhitektura prema Atinskoj Povelji
Prema današnjem koncipiranju grada, Novi Beograd je potpuni demode.
Ako bi se morao opisati jednom rečju, ona bi glasila - blokovi.
Nesaglediv lavirint ulica i solitera izgledom ostavlja utisak “sivila”, međutim arhitektura Novog Beograda je arhitektura evropskog modernizma, dok je grad planiran po principima koje je postavio Le Corbusier, francuski arhitekta kroz 95 tačaka Atinske Povelje.
Atinska Povelja je misao stvaranja funkcionalne gradske sredine. Podrazumevala je, između ostalog, adekvatnu osunčanost zgrada, udaljenost blokova od glavnih gradskih saobraćajnica i dovoljno slobodnog prostora za kretanje.
Novi Beograd je igralište velikim arhitektama, govorili su tada.
Upravo te velike arhitekte ovekovečili su Novi Beograd savremenom arhitekturom, širokim bulevarima, atraktivnm šetalištima i zelenim parkovima između blokova.
Ono što zbunjuje ne samo posetioce već i žitelje Novog Beograda je numeracija blokova. Nema osobe koja se nije zapitala zašto se pored bloka 41 nalazi blok 70?
Istina je da su brojevi dodeljivani tako da ih najbolje razumeju graditelji i urbanisti, a ne žitelji. Haotičnost novobeogradskih blokova je nastala kada se javila potreba za neplaniranim širenjem delova grada, pa su brojevi koji nedostaju jednostavno dopisivani prema slobodnom redu.
Ne smemo nikada zaboraviti da je Novi Beograd sagrađen rukama mladih ljudi, koji su velike nade polagali u bolju budućnost i viziju grada u kojem mogu da žive u zdravom okruženju i na koji će, i budući priraštaji, biti posebno ponosni.
Morate biti prijavljeni da biste ostavili komentar.